آشنایی با کتاب “تفکر سیستمی کل گرایی خلاق برای مدیران”

تفکر سیستمی کل گرایی خلاق برای مدیران

 

بیش از شصت سال از پیداش نظریه عمومی سیستم ها می­گذرد و در این مدت رویکرد های گوناگونی در این نظریه مطرح شده و کاربرد های فراوانی در همه رشته های علمی و به ویژه در مدیریت پیدا کرده است. شاید بتوان گفت که ایران از پیشگامان ترویج این تفکر و کاربرد آن در مدیریت بوده است و امروز بیش از پنج دهه از معرفی این نظریه به زبان فارسی و برای مدیران ایرانی می گذرد. در این پنج دهه کتابها و جزوه های متعددی در خصوص معرفی مبانی و کاربردهای این نظریه به زبان فارسی منتشر شده است که اگرچه هر کدام به سهم خود گامی مؤثر بوده اند اما می توان گفت که در مقایسه با آنچه که در این حوزه به ویژه در کشورهای صنعتی تولید شده و منتشر شده و می شود جای کار بسیار باقی است.

مروری بر سیر تاریخ تحول رویکردهای سیستمی در مدیریت حکایت از ان دارد که در پیشینه چندین دهه کاربرد این نظریه در حوزه علوم مدیریت مراحل مختلفی را می توان از هم متمایز کرد. نویسنده این کتاب مراحل گوناگون و رویکردهای سیستمی مرتبط با آنها رابه تفصیل در این کتاب آورده است. اما شایدبتوان مکتوبات مربوط به این مراحل را به دو دسته عمده تقسیم کرد. دسته اول که بیشترین این منابع و مکتوبات رادر بر می گیرد شامل منابعی است که به معرفی نظریه عمومی سیستم ها و مفاهیم عمومی مرتبط به این نظریه و البته کاربردهای آن در علوم مختلف  و به ویژه در مدیریت پرداخته اند. دسته دوم منابعی را شامل می شوند که توجه خود را برموضوعات و مکاتب خاصی از تفکر سیستمی مثل تفکر نرم سیستمی،برنامه ریزی تعاملی،پویایی شناسی سیستم ها، نظریه پیچیدگی یا نظم و آشفتگی که در دو یا سه دهه اخیر مطرح شده اند متمرکز کرده اند. اما با اطمینان می توان گفت که کتاب حاضر تمامی رویکرد ها و مکاتب سیستمی راکه تاکنون مطرح شده و کاربرد پیدا کرده اند معرفی کرده و با نظم و منطقی روشن وجوه اشتراک و افتراق آن ها را مشخص نموده و آن ها را دسته بندی کرده است. یکی از ویژگی های قابل توجه این کتاب تشریح مبانی فلسفی و فکری و سیر تکوینی همه مکاتب یا رویکرد های سیستمی و موارد کاربرد آن ها در مدیریت است. به علاوه نقد مفصل و مستدلی که نویسنده در مورد هر یک از رویکرد ها انجام داده و نقاط قوت و ضعفی که برای هر کدام برشمرده است نمونه ای است ستودنی از برخورد بی طرفانه و منصفانه یک متفکر سیستمی نسبت به رویکرد و مکاتبی که لزوما همه آن­ها راتأیید نمی کند یا مردود نمی شمارد.

با اطمینان می توان گفت که در زبان فارسی منبع دیگری را در حوزه تفکر سیستمی نمی توان یافت که از نظر جامعیت ،کاربردی بودن،روشمندی،ارائه نمونه های عملی،معرفی و تشریح اصطلاحات سیستمی و برقراری پیوند میان رویکرد های سیستم با فلسفه و جامعه شناسی قابلیت مقایسه با این کتاب را داشته باشد. نویسنده کوشیده است تا روابط هر یک از رویکردهای سیستمی را با آنچه که پرادیم های جامعه شناسی می شناسد مثل کارکرد گرایی،تفسیرگرایی،رهایی بخشی و پسانوگرایی نمایان کند و زمینه لازم را برای نقد علمی هر رویکرد فراهم نماید. هر چند که ممکن است همه نظرات و برداشت های او لزوماً مورد تأیید جامعه شناسان و به ویژه متخصصان جامعه شناسی کاربردی و اندیشمندان صاحب نظر در خصوص نظریه های جامعه شناسی نباشد.

نویسنده کتاب مایکل کریستوفر جکسون متولد 1951 یک دانشمند انگلیسی علوم سیستم هاست. او مشاور مدیریت و استاد سیستم های مدیریت و عضو هیئت علمی مدرسه بازرگانی دانشگاه هال است.جکسون تحصیل در رشته های سیاست،فلسفه و اقتصاد را در دهه 1970 به پایان برد ، آنگاه به مدت چهار سال در خدمات دولتی مشغول به کار شد و سپس به کارهای علمی و دانشگاهی بازگشت. او از آن زمان تا کنون در دانشگاه های لن کاستر،وارویک،لینکلن و هال به مطالعه و تدریس پرداخته است و در سال 1989 به مقام استادی دانشگاه هال نایل شده است. او همچنین استاد مدعو مؤسسه تکنولوژی هند در دهلی نو و استاد افتخاری دانشگاه کانتر بوری نیوزیلند است.جکسون سر دبیر مجله تحقیقات سیستمی و علوم فناوری است که توسط انتشارات جان وایلی منتشر می شود و در عین حال در هیئت سردبیری پنج مجله دیگر نیز عضویت دارد.

جکسون در سال های 1996 تا 2000 رئیس انجمن علوم سیستم های انگلستان وابسته به فدراسیون بین المللی تحقیقات سیستمی بوده و در سال 2001 به ریاست جامعه بین اامللی علوم سیستم ها برگزیده شده است. او همچنین به عنوان عضو شورای جامعه تحقیق در عملیات خدمت کرده و عضو جامعه رایانه بریتانیا و جامعه مدیران خبره و جامعه علوم سایبر نتیک می باشد.

این کتاب توسط استاد ارجمند جناب آقای تقی ناصر شریعتی با قلمی شیوا و دقت فراوان در گزینش و ابداع معادل های فارسی برای اصطلاحات ویژه تفکر سیستمی ترجمه و توسط انتشارات سازمان مدیریت صنعتی به چاپ رسیده است.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

2 + نوزده =