انجمن علوم سیستم های ایران
سیستم،یا نظام، از جمله واژه هایی است که علی رغم کاربرد روزمره، شناخت مفهوم آن هنوز عمومیت نیافته است. می خوانیم و می شنویم که با عبارتهایی نظیر”عیب کار از سیستم است” ، ” باید سیستم اصلاح شود”…،اکثر مسائل و معضلات اجتماعی و اقتصادی و صنعتی جوامع به این مفهوم کمتر شناخته شده نسبت داده میشود، بی آنکه خود مفهوم خوب شناخته شده باشد. کتاب حاضر دادههایی را در جهت شناخت بیشتر سیستم فراهم آورده است و تا حدودی خلاء موجود را پر میکند.
مطالعه این کتاب خواننده را از دو جهت یاری خواهد کرد:از یک سو اطلاعاتی در رابطه با مفاهیم و واژه های نگرش سیستمی در اختیار وی قرار خواهد داد، و از سوی دیگر او را با کاربرد رویکرد سیستمی در مطالعه پدیده های مختلف اجتماعی ، اقتصادی فیزیکی،و صنعتی آشنامی نماید.اضافه کنیم که محتوای کتاب باید به عنوان مقدمه ای در شناخت نگرش سیستمی تلقی شود،و با خواننده است که اطلاعات خویش را با مراجعه به منابع قابل دسترس کاملتر سازد.
همانطوری که از مطالعه کتاب متوجه می شویم ، پایه واساس در نگرش سیستمی ، حفظ تعادل موجود ، یا دستیابی به تعادلی از نوع جدید ، بین عناصر تشکیل دهنده سیستم است.به عبارت دیگر ، کلمه کلیدی یا کلمه اصلی در نگرش سیستمی، کلمه تعادل است.سؤالی که مطرح می شود این است که آیا مفهومی که واژه تعادل در سیستمهای فیزیکی و بیولوژیکی یا حتی اقتصادی دارد ، در سیستم های اجتماعی نیز صادق است؟ تأکید و اصرار بر وجود تعادل ولزوم بقای آن به هر شکلی که باشد و چشم پوشی از چالش های موجود بین عناصر تشکیل دهنده سیستم ،از پویایی نگرش سیستمی کاسته و مطالعه بیشتر روی تغییرات سیستمی ، و نه تغییرات ساختاری آن ، متمرکز می شود.به عنوان نمونه ، به کرات شاهد از هم پاشیدگی سیستم های اجتماعی و اقتصادی و جانشینی آنها با سیستم هایی از نوع جدید بوده ایم. درچنین حالتی ،کارکرد سیستم بیشتر از نقطه نظر ناتعادلی-بازتعادلی مورد توجه قرار می گیرد تا از یک دیدگاه تغییر پذیری،نتیجه اینکه پایگاه خود سیستم هرگز مورد پرسش قرار نمیگیرد.
کتاب نظریه سیستم ها نوشته دانیل دوران توسط جناب آقای دکتر محمد یمنی استاد دانشگاه شهید بهشتی و عضو انجمن علوم سیستم های ایران ترجمه و ازسوی شرکت سهامی انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی در سال 1370 به چاپ رسیده است.